چکید
این تحقیق، حاصل کوشش محقّق در آگاهی از دیدگاه دستاندرکاران دربارة جایگاه، رسالت و مسئولیّت اجتماعی صدای جمهوری اسلامی ایران است. دستاندرکاران، برخی مدیران و کارشناسان حوزة طرح و برنامهریزی معاونت صدا در سازمان صداوسیما هستند و محقّق با نگاه دیگر به شیوههای
برنامهسازی و نیز با استفاده از روش کیو، پنج ذهنیّت متفاوت را در این زمینه شناسایی کرده است: ذهنیّت یک با تأکید بر جایگاه مهم عوامل درونسازمانی در دروازهبانی مطالب و اعتقاد به عینیگرایی نسبیِ بیشتر متمایل به ملّت، مسئولیّت اجتماعی صدای جمهوری اسلامی را اجتناب از عوامفریبی، مبارزه با فرهنگ استعماری غرب و انحرافات دینی و مذهبی در جامعه میداند؛ ذهنیّت دو با تأکید بر جایگاه مهم عوامل برونسازمانی در دروازهبانی مطالب و اعتقاد به عینیگراییِ نسبی بیشتر متمایل به حکومت، مسئولیّت اجتماعی صدای جمهوری اسلامی را حمایت بدون استثناء از سیاستها و برنامههای ارکان حکومت، بهویژه دولت میداند؛ ذهنیّت سه با اعتقاد به عینیگرایی مطلق، شیوة عینی- تشریحی- انتقادی را بر سایر شیوهها ترجیح میدهد و مسئولیّت اجتماعی صدای جمهوری اسلامی را انعکاس بیکم و کاست واقعیّتها و تشریح و تحلیل رویدادها، در استقلال کامل از خواست دیگران- چه حکومت و ملّت- میداند؛ ذهنیّت چهار گرچه بهظاهر شیوة عینی- توسعهای را ترجیح میدهد، امّا به این خاطر که به داشتن روحیّة انتقادگری بهعنوان یک الزام
بیتوّجه است، در حقیقت به شیوة عینی- شبهتوسعهای اعتقاد دارد و مسئولیّت اجتماعی صدای جمهوری اسلامی را از زاویة آن میبیند و ذهنیّت پنج نیز گرچه بهظاهر شیوة توسعهای را ترجیح میدهد، امّا به خاطر سطحینگری و بیتوجّهی به الزامات آن، مانند: تأمین استقلال حرفهای و امنیّت شغلی
برنامهسازان و همچنین، برنامهسازی بر مبنای نظریّة رسانههای توسعهبخش، در حقیقت به شیوة شبهتوسعهای اعتقاد دارد و مسئولیّت اجتماعی صدای جمهوری اسلامی را چیزی فراتر از آن نمی داند.